Een waterberging is een lager gelegen ‘bak’ met een laag waterpeil dat in stand wordt gehouden door onderbemaling: een polder in een polder. Bij het toenemen van de waterstand tijdens een natte periode, kan een waterberging worden gebruikt om tijdelijk de grote hoeveelheid boezemwater te verminderen. Wanneer de waterberging niet in gebruik is, kan het worden gebruikt als recreatiegebied. Aan Geonius de taak te onderzoeken of de door het waterschap gekozen locatie geschikt is om een waterberging te realiseren.
De rol van Geonius
Aan dit project hebben veel verschillende afdelingen van Geonius samengewerkt. Gebaseerd op alle onderzoeken en veldwerkzaamheden is een advies geformuleerd.
Geotechniek
Doormiddel van geotechnisch grondonderzoek, uitgevoerd in de vorm van sonderingen en machinale boringen, is de bodemopbouw in kaart gebracht. Voor het sondeerwerk is gebruik gemaakt van een reguliere 20 tons sondeerunit en een minirups. Op de projectlocatie bevinden zich meerdere kassen en stallen, waar niet overal met een sondeertruck naar binnen gereden kan worden. Dankzij locatiebezoeken werd inzichtelijk gemaakt waar bepaald materieel wel en niet kon komen.
Geohydrologie
Tijdens de veldwerkzaamheden zijn peilbuizen geplaatst, waardoor inzicht wordt verkregen in de waterstand. In de peilbuizen zijn telemetrie-divers gehangen, zodat de waterstanden via een online portal live te volgen zijn. Uit de peilbuizen zijn watermonsters genomen uit het freatisch pakket en eerste watervoerend pakket. De monsters zijn in het lab geanalyseerd op het chloridegehalte in het water en de waterkwaliteit.
Geodesie
Met gebruik van een drone is het openliggend terrein van de projectlocatie ingemeten. Deze gegevens zijn verwerkt en middels een pointcloud met de opdrachtgever gedeeld. Een gedeelte van de aansluitende weg, bebouwing en dorpels zijn ingemeten met een total station. Deze digitale terreinmeting (DTM) is aan de opdrachtgever verstrekt.
Archeologie
Uit vooronderzoek was gebleken dat er op het terrein mogelijk resten van een wipmolen en een boerderij in de ondergrond aanwezig zijn. Om die reden hebben onze archeologen op de locaties waar deze gebouwen zich volgens historisch materiaal moeten bevinden, aanvullend onderzoek uitgevoerd door middel van handmatige boringen. Hierbij is op beide locaties de bodemopbouw in kaart gebracht. Dit heeft geleid tot aanwijzingen die erop duiden dat er inderdaad mogelijk nog restanten van de wipmolen en de boerderij in de bodem aanwezig zijn. Ook heeft het onderzoek aanvullende gegevens opgeleverd voor het geohydrologisch onderzoek.
Advieswerkzaamheden
Voor het voorontwerp van dit project heeft Geonius oriënterende advieswerkzaamheden uitgevoerd. Hierbij is gekeken naar de toestroom van water (kwel) de waterberging in. Op basis van de onderzoeken is een advies uitgebracht waarin de omgevingseffecten met betrekking tot kweltoename en grondwaterstandsverlagingen inzichtelijk zijn gemaakt. En belangrijker nog: er is gekeken of het ontwerp van de waterberging in de aangetroffen ondergrond praktisch uitvoerbaar is.
Ten behoeve van de omgevingseffecten zijn door middel van een bureaustudie de funderingen van de nabijgelegen bebouwing in kaart gebracht. Aan de hand van de verkregen data is de invloed op de funderingen als gevolg van de onderbemaling bepaald. Er kan geconcludeerd worden dat het lokaal verlagen van de grondwaterstand ter plaatse van de waterberging omgevingsrisico’s met zich meebrengt.
Uit alle onderzoeken is gebleken dat het toepassen van een onderbemaling voor de realisatie van de waterberging niet mogelijk is, doordat de hiervoor benodigde kleilagen in de ondergrond ontbreken. Simpel gezegd betekent dit dat er geen waterafsluitende laag in de grond aanwezig is, terwijl dit wel nodig is.
In overleg met het waterschap wordt gekeken welke alternatieve bergingsmogelijkheden uitvoerbaar zijn.